Hoe Bescherm Je Kippen Tegen De Hitte?

Kippen.be wordt gesteund door z’n lezers. Wanneer je via onze links een aankoop doet, kunnen we hierop een commissie verdienen. Meer informatie hierover op onze ‘Privacybeleid‘ en ‘Disclaimer‘ pagina.

Hete zomermaanden en hittegolven zijn onaangenaam voor veel dieren, waaronder ook kippen. Als kippenhouder is het belangrijk om je toom te beschermen tegen deze verzengende hitte en te zorgen voor voldoende schaduw en vers, koel water om ze te helpen afkoelen. Maar dat is niet het enige wat je kan doen!

In dit overzicht bespreken we wat je MOET doen, KAN doen en BEST NIET doet tijdens een hittegolf. En we bekijken ook de signalen en gevaren van hittestress bij kippen en hoe je extreme hittestress kan aanpakken.

Eerste Hulp bij een Hittegolf

Het weer kan je natuurlijk niet veranderen maar een zijn een aantal zaken die je kan doen om het je kippen zo aangenaam mogelijk te maken tijdens hete temperaturen. Daarnaast kan je uitdroging en stress voorkomen door elektrolyten aan het drinkwater toe te voegen

1. Voorzie (extra) schaduw
2. Voldoende fris, vers (!) water
3. Elektrolyten tegen hittestress

In periodes van hoge temperaturen spelen elektrolyten een belangrijke rol. Omdat kippen niet kunnen zweten zullen ze zich afkoelen door te hijgen, de vleugels te spreiden en de veren open te zetten. Dit kan echter zorgen voor een verminderde voeropname. Het hijgen heeft ook als effect dat het CO2-gehalte in het bloed daalt, wat de bloed-pH doet toenemen.

Om dit te compenseren verhoogt het lichaam de urineproductie, waardoor de dieren extra vocht, elektrolyten en bicarbonaat verliezen en dus hoger risico lopen op uitdroging. Door elektrolyten aan het drinkwater toe te voegen stimuleer je de voer- en wateropname en ondersteun je de spijsvertering.

Kunnen Kippen Tegen Hoge Temperaturen?

Kippen kunnen redelijk goed tegen temperatuurwisselingen, maar ze zijn beter bestand tegen koude temperaturen dan warme. Het lichaamsvet van een kip en hun warme gevederde vacht beschermen hen tegen lage temperaturen, maar het zorgt ervoor dat ze niet dol zijn op hittegolven.

De meest aangename temperatuur voor kippen is rond de 24°C of lager. Dit hangt uiteraard af van ras tot ras (kippenrassen met grotere kammen zijn beter bestand tegen de hitte), maar over het algemeen genomen kunnen de meeste rassen beter tegen koude temperaturen.

Omgevingstemperaturen van 30°C en meer hebben een negatieve invloed op kippen, waardoor de voeropname en het lichaamsgewicht afnemen en de eierproductie wordt beïnvloed. Luchttemperaturen van 37°C en hoger kunnen dodelijk zijn voor pluimvee.

Naast hoge temperaturen is luchtvochtigheid ook een belangrijke factor van hittestress bij kippen. Het is van cruciaal belang om zowel de temperatuur als de luchtvochtigheid in de zomer in de gaten te houden.

Gebruik je vernevelaars in en rond het hok tijdens warme zomers? Controleer dan regelmatig de luchtvochtigheid; deze mag nooit meer dan 50% bedragen.

Is Hitte Dodelijk voor Kippen?

Ja. In zeldzame gevallen kan hittestress, gevolgd door een hitteberoerte, de dood tot gevolg hebben.

Wanneer een kip haar lichaamstemperatuur niet kan afkoelen door beschutting te zoeken of te drinken, is ze vrij snel in gevaar. De normale lichaamstemperatuur van een kip ligt rond de 41°C, maar in warme temperaturen en bij gebrek aan water of schaduw kunnen ze hun lichaamstemperatuur niet reguleren.

Een lichaamstemperatuur van 46°C is dodelijk voor een kip.

Tekenen Van Hittestress Bij Kippen

Hijgen, een snelle ademhaling en opgezette vleugels zijn de vaakst voorkomende symptomen van hittestress bij kippen. Het betekent dat ze het te warm hebben en moeten afkoelen, maar het is niet nodig om meteen alarm te slaan. Zorg voor voldoende schaduw en koel water en hou je kippen extra in de gaten.

Tijdens gewone temperaturen tussen 9 °C en 24 °C, ligt de standaard ademhalingssnelheid van een kip tussen de 20 en 60 ademhalingen per minuut. Temperaturen boven 25°C zullen de snelheid verhogen tot 150 ademhalingen per minuut. Hoewel hijgen helpt om hun lichaamstemperatuur te reguleren, tonen onderzoeken aan dat het een negatieve invloed heeft op de eierproductie en de kwaliteit van de eieren.

Misvormde eieren of windeieren zullen vaker voorkomen tijdens warme temperaturen.

Ernstige hittestress moet onmiddellijk worden aangepakt. Extreme hittestress bij kippen herken je aan:

• Overmatig hijgen
• Bleke kam en lellen
• Inactiviteit
• Stoppen met eieren leggen

Wanneer je deze symptomen opmerkt, hebben kippen moeite om zichzelf af te koelen en hebben ze wat meer hulp nodig. Verplaats ze tijdelijk naar een koelere plek zoals de garage, dompel hun poten onder in koel (niet koud) water of probeer ze af te koelen door een vochtige, koele handdoek tegen hun kam te houden.

Kunnen Kippen Zweten?

Nee. Kippen hebben geen zweetklieren en kunnen dus niet zweten. Ze vertrouwen op hun ademhalingssysteem om af te koelen; ze ademen zwaar of beginnen te hijgen.

Hoe dat zwaar ademen eruit ziet, kan je zien in deze video:

Wat je MOET Doen om Kippen af te Koelen

• Zorg voor voldoende koel, schoon water
• Geef voldoende schaduw
• Ventileer het hok
• Zorg voor stofbaden
• Maak het hok regelmatig schoon

Zorg voor koel, schoon water

Water is essentieel voor elk dier, vooral tijdens een hittegolf. Kippen geven de voorkeur aan koel drinkwater boven (lauw)warm water. Probeer het drinkwater tijdens zeer warme temperaturen minstens twee keer per dag te vervangen.

Als je in een droog klimaat woont met lange hete zomers, overweeg dan om water te verzamelen en op te slaan om je voor te bereiden op watertekorten. Zorg ervoor dat er altijd voldoende vers water beschikbaar is om bij te vullen. 

Als de temperatuur van het drinkwater te hoog is, zullen kippen zelfs stoppen met drinken.

Geef voldoende schaduw

Als kippen zich oververhit voelen, zoeken ze onmiddellijk beschutting. Sommige kippenhouders bedekken de ren tijdens hete zomermaanden met schaduwdoek of verplaatsen de toom naar een meer bebost gebied.

Ventileer het hok

Ventilatie van het kippenhok is altijd essentieel, maar bij warm weer nog meer!

Kippen ademen en poepen, waardoor de lucht vochtig wordt en de kooldioxide- en ammoniakdampen in het hok toenemen. Kippen hebben snel last van een slechte luchtkwaliteit in het hok.

Als je het hok opent en ammoniak ruikt, betekent dit dat er te weinig ventilatie is. Je kan dit aanpassen door een luchtstroom bovenaan het hok te creëren. Door ventilatieopeningen aan de bovenzijde van het hok te plaatsen zitten kippen nooit in de tocht en kunnen de ammoniakdampen en kooldioxide worden vervangen door frisse lucht. 

Maak je gebruik van een automatische kippenhokdeur? Zorg er dan voor dat deze overdag zo laat mogelijk blijft open staan, zodat het hok voldoende kan verlucht worden.

Zorg voor stofbaden

Of het nu warm of koud is, kippen houden van stofbaden. Het is de ideale activiteit om ze blij en schoon te houden! Zorg tijdens een hittegolf voor voldoende stofbaden op schaduwrijke plekken zoals onder het kippenhok of onder struiken of bomen. 

Je kan de grond van de stofbaden nat maken om een modderbad voor ze maken in plaats van een stofbad. Zo kunnen ze zichzelf afkoelen door het natte vuil op hun veren en huid te trappen.

Maak het hok regelmatig schoon

Het kippenhok schoonmaken is geen fijne klus, maar bij warm weer kan kippenpoep snel naar ammoniak ruiken, waardoor je kippen last hebben van een slechte luchtkwaliteit. 

Het kippenhok mag nooit stinken of naar ammoniak ruiken. Een voorbeeld van een kippenhok dat voldoende ventilatie heeft en gemakkelijk schoon te maken is, is de Omlet Cube.

Wat je KAN doen om Kippen af te Koelen

• Geef koude/bevrozen lekkernijen
• Voeg elektrolyten toe aan het drinkwater
• Doe ijs in het drinkwater
• Maak de grond en/of begroeiing boven en rond de ren nat
• Hou ze tijdelijk binnen

Geef koude/bevrozen lekkernijen

Je kan je kippen gezonde snacks geven, zoals erwten, yoghurt of maïs, maar dan ingevroren. Gebruik een cupcake- of muffinvormpje, vul het met iets lekkers zoals mais uit blik en voeg water toe. 4 uur in de vriezer en de zomerse snack is klaar.

Je kan ook een krop sla aan een touwtje hangen, of andere groenten zoals komkommer of tomaten.

Maar er is een basisregel: overdrijf niet. Geef uw kippen nooit meer dan 10% van hun totale voer van de dag aan tussendoortjes.

Voeg elektrolyten toe aan het drinkwater

Zoals eerder gezegd kunnen kippen niet zweten. Ze zullen zichzelf afkoelen door te hijgen en de vleugels van het lichaam te houden. Dit kan echter leiden tot verminderde voedselinname. Het hijgen zorgt ook voor een afname van het CO2-gehalte in het bloed, wat resulteert in een verhoogde bloed-pH.

Door elektrolyten aan het drinkwater toe te voegen, wordt de voedsel- en waterinname gestimuleerd en wordt de spijsvertering ondersteund.

Elektrolyten toevoegen aan het drinkwater is volledig zonder gevaar, je kan ook de eieren blijven eten. Elektrolyten kunnen ook helpen tijdens andere periodes van stress, zoals tijdens een verhuis, of na een roofdieraanval.

Doe ijs in het drinkwater

We vertelden al dat water zeer belangrijk is tijdens warm weer. Het is vooral belangrijk om het regelmatig te vervangen en zorgen dat het fris is.

Je kan er eventueel ook ijsblokjes aan toevoegen om het af te koelen, maar dat zal waarschijnlijk snel smelten. Het kan echter ook geen kwaad en kan een goede tijdelijke oplossing zijn. Het blijft altijd beter om tijdens een hittegolf minstens twee keer per dag het water te verversen.

Maak de grond en/of begroeiing boven en rond de ren nat

Creëer een natuurlijke airconditioning in de ren door de grond en de omringende vegetatie als een natuurlijke barrière te gebruiken en deze te bevochtigen. Spuit de grond van de kippenren een paar keer per dag af met de tuinslang en vergeet de omliggende bomen en planten niet. Hierdoor daalt de temperatuur in de ren en druppelt het water van de bomen naar beneden voor extra verfrissing.

Als je geen bomen in de omgeving van je ren hebt, gebruik dan een schaduwdoek om de ren af ​​te dekken, besproei met water en creëer zo een microklimaat.

Als je van plan bent vernevelaars te gebruiken, gebruik ze dan alleen buiten en niet binnen in het hok of de schuur. Vochtigheid is een belangrijke factor bij het omgaan met hittestress bij kippen. Als de luchtvochtigheid in het hok te hoog is, kunnen de kippen hun lichaamstemperatuur niet goed reguleren.

Houd uw kippen tijdelijk binnen

24/7 je kippen in de gaten houden tijdens een hittegolf kan niet als je de hele dag aan het werk bent. De vogels tijdelijk in een garage of opslagruimte plaatsen kan een laatste optie zijn bij echt extreme temperaturen.

Dat is natuurlijk geen ideale situatie. Ten eerste poepen kippen veel, dus bereid je voor op een serieuze poetsbeurt als je thuiskomt. Daarnaast hebben kippen buitenruimte nodig. Het zijn geen dieren om binnen te houden, maar voor een korte periode zou het geen probleem mogen zijn.

Wat je Best NIET Doet om Kippen af te Koelen

• Kippen nat sproeien
• Een zwembadje of bad installeren

Hoewel kippen niet bang zijn voor water, zijn ze er niet bepaald dol op.

Kippenveren zijn waterafstotend en werken als een regenjas. Dus als je ze met water besproeit, koelen ze niet af want het water komt niet tot op de huid. Het zal hen alleen maar meer stress geven. Ze houden ook niet van waterbaden.

Een (kinder)zwembadje voorzien om in af te koelen, zal ook niet werken. Misschien spetteren ze er even met hun poten in, maar de meeste kippen houden er niet van om door water te waden. Als het water van het zwembad niet regelmatig wordt vervangen, is het niet meer hygiënisch en kan het een broeinest voor bacteriën worden. Sommige kippenrassen zoals Zijdehoentjes, kunnen helemaal niet zwemmen en kunnen zelfs verdrinken in laagstaand water.

Samenvatting

Kippen zijn zeer goed in staat om hun lichaamstemperatuur te reguleren, maar bij bloedhete temperaturen kunnen ze wel wat extra hulp gebruiken. Zorg altijd voor voldoende koel, schoon water en voldoende schaduwplekken zodat uw kippen kunnen afkoelen. 

Het schoonmaken en ventileren van het hok is essentieel om te voorkomen dat uw kippen last krijgen van een slechte luchtkwaliteit.

Wil je meer weten over kippen en hun gezondheid? Bezoek dan onze ‘Gezondheid‘ pagina.