Vaak Voorkomende Gezondheidsproblemen bij Kippen

Kippen zijn net zoals ons levende wezens en kunnen evengoed ziek worden of allerlei kwaaltjes oplopen. Door je kippen op regelmatige basis te observeren en kort te controleren, kan je er snel bij zijn moesten er zich problemen voordoen.

We bespreken enkele van de meest voorkomende gezondheidsproblemen bij kippen en eventuele oplossingen

1. Problemen met leggen
2. Verlies van veren
3. Problemen aan de poten
4. Verzuurde Krop / Kropverstopping
5. Parasieten
6. Kannibalisme
7. Oogproblemen
8. Windeieren of vreemd gevormde eieren
9. Plakkerige uitwerpselen bij kuikens
10. Wormen
11. Coccidiose

---

Problemen Met Leggen

Het komt wel vaker voor dat kippen plots stoppen met leggen of opvallend minder eieren leggen. Er zijn veel redenen waarom de leg kan vertragen. Sommige oorzaken zijn onschuldig, zoals de kippenrui of een winterstop; andere redenen kunnen gevaarlijker zijn.

Top 5 Oorzaken van Legproblemen bij Kippen

1. Rui
2. Gebrek aan daglicht
3. Leeftijd
4. Vitamine tekort
5. Legnood

Kippen Rui

Elk jaar tijdens de kippenrui wisselen kippen hun veren in voor nieuwe. Dit is een zeer stressvolle tijd voor je toom, maar het is een natuurlijk proces, dus maak je er geen zorgen over. Nadat de ruitijd voorbij is, beginnen ze weer te leggen.

Gebrek Aan Daglicht

Een andere reden waarom hennen stoppen met leggen is te weinig daglicht. Kippen hebben 14 tot 16 uur daglicht nodig om eieren te leggen, daarom stoppen of verminderen kippen de eierproductie in de winter. 

Dit is een natuurlijk gegeven. Je hoeft dit dus niet op te lossen door in de winter kunstlicht te voorzien in het kippenhok. Als kippen door middel van artificieel licht gedwongen worden om eieren leggen in de winter, kan hun immuunsysteem verzwakken. Een korte winterstop is het beste voor hen.

Leeftijd

Naarmate kippen ouder worden, verminderen ze hun eierproductie. Ze beginnen te leggen zodra ze 18-20 weken oud zijn en blijven leggen tot hun lichaam het toelaat.  De pensioenleeftijd van een kip hangt af van ras tot ras. Sommige kippen stoppen met eieren leggen zodra ze slechts enkele jaren oud zijn, zoals hybride legkippen. Raskippen zullen in de meeste gevallen langer blijven leggen, sommigen zelfs tot na ze tien jaar oud zijn. 

Gepensioneerde kippen kunnen nog steeds van pas komen in een toom omdat ze jongere kippen de kneepjes van het vak leren.

Vitamine Tekort

Net als mensen kunnen kippen een vitaminetekort ontwikkelen als hun dieet niet voedzaam is. In tegenstelling tot wat velen denken zijn kippen kieskeurige eters. Ze eten wat ze het lekkerst vinden. Veel scharrelmixen bevatten wel vezels maar bijna geen voedingsstoffen. Ze en moedigen kippen aan om selectief te eten en te eten wat ze willen, niet wat ze nodig hebben. 

Calcium is een essentiële voedingsstof voor kippen. Vitaminetekorten kun je verhelpen door ze kwalitatieve pellets te geven of tijdelijk wat supplementen toe te dienen, zoals grit of oesterschelpen.

Legnood

Een kip met legnood doet er langer over dan normaal om een ei te leggen. Soms zit het ei zelfs vast en moet het handmatig verwijderd worden om de kip niet in gevaar te brengen. Legnood bij kippen is zo vaak voorkomend, maar ook niet erg ongewoon.

Je merkt het op omdat de kip met haar cloaca tegen de grond drukt en constant lijkt te persen. Zodra je merkt dat je kip legnood heeft moet het vastzittende ei zo snel mogelijk verwijderd worden.

Andere Redenen

Minder gebruikelijk maar nog steeds niet abnormaal; als geen van de bovenstaande redenen op jouw hen van toepassing is, kan ze een bacteriële of virale ziekte hebben opgelopen, zoals bronchitis, de ziekte van Marek of zelfs vogelgriep. Behandeling is mogelijk; raadpleeg altijd een dierenarts.

Verlies van Veren

Wat kan verlies van veren veroorzaken?

1. Rui
2. Parasieten
3. Verveling
4. Stress

Rui

Een van de meest voorkomende redenen waarom kippen hun veren verliezen, is de kippenrui. De rui valt jaarlijks voor bij kippen van 16 maanden of ouder. Volwassen kippen werpen hun oude veren af in ruil voor nieuwe.

De duur van de rui hangt af van kip tot kip, en jouw toom zal waarschijnlijk niet tegelijk in rui gaan. Als je een vrij grote toom hebt, kan de ruitijd oplopen tot 2,5 tot 3 maanden. Door rui kunnen je kippen er een beetje slordig en ongelukkig uitzien, maar het is een natuurlijk proces en niet gevaarlijk voor hen.

Parasieten

Buiten de rui zijn parasieten de meest voorkomende oorzaak van verlies van veren. Veel voorkomende uitwendige parasieten zijn luizen, mijten en schurftmijten. De meesten verzamelen zich aan de schacht van de veren, meestal rond de cloaca van de kip, waar het warm en vochtig is. Parasieten irriteren en jeuken zodat je kip op de geïrriteerde plekken gaan krabben.

Verveling

Kippen zijn slimme dieren en moeten mentaal worden uitgedaagd om verveling en kattenkwaad te voorkomen. Er zijn veel mogelijkheden om ze bezig te houden.

Installeer meerdere stofbaden in de kippenren. Kippen brengen graag hun tijd graag door in het stofbad.

Laat ze ‘werken’ voor een lekker tussendoortje. Hang een kool op aan een draad om zo koolpiñata’s te voorzien. Of hang wat tomaat en komkommer op aan een touwtje. Het geeft je kippen een work-out en je daagt ze uit voor een lekker tussendoortje. Zorg er wel voor dat je de ze laag genoeg hangt zodat ze er bij kunnen. Dit kan een leuk doe-het-zelf-project zijn om met de kinderen te doen.

Stress

Als kippen gestrest zijn stoppen ze allereerst met leggen. Dit kan een eerste aanwijzing zijn van stress bij kippen. Wanneer het stressniveau hoog blijft minderen kippen ook met eten en verliezen ze hun veren. Maar hoe voorkom je dat je kippen gestrest raken? Voorkom allereerst alles wat stress kan veroorzaken:

1. Roofdieren
2. Harde geluiden
3. Pesterijen
4. Gebrek aan eten en drinken
5. Verandering in routine

Problemen aan de Poten

Meest voorkomende voetproblemen:

1. Kalkpoten
2. Bumblefoot
3. Jicht

Veel problemen aan de poten beginnen met een ontstoken wond. Het resultaat is dat kippen binnen op stok of in de legnest blijven omdat het te veel pijn doet om rond te wandelen.

Controleer minstens een keer per maand de poten van je kippen, zowel de boven als onderkant. Zeker wanneer je merkt dat ze slecht kunnen stappen is extra waakzaam zijn de boodschap.

Kalkpoten

Kalkpoten worden veroorzaakt door de schurftmijt of kalkpootmijt, een lichtgrijze, kleine parasiet. Meestal vallen schurftmijten oudere en zwakkere kippen aan, maar ze kunnen ook achter jongere kippen aan gaan. De mijten verstoppen zich onder de schubben op de poten van een kip, je ziet ze dus niet met het blote oog zitten. Het gevolg is dat de poten dikker worden en korstvorming vertonen en beginnen jeuken. Uiteindelijk, in extreme gevallen kan de kip misvormd raken aan de poten.

Zodra de mijten hun weg vinden onder de huid van de kip, zullen ze hun hele leven op de kip doorbrengen. Het is niet gemakkelijk om van deze mijten af ​​te komen, toch niet op natuurlijke manier. Voorkomen is beter dan genezen, al kan je een eventuele besmetting moeilijk te vlug af zijn gezien ook kuikens de mijten kunnen meedragen. Je kan een uitbraak wel onder controle houden door de zitstokken preventief in te sprayen met desifecterende spray. Doe dit liefst twee keer per maand.

Hoe kan je kalkpoten behandelen? Een effectieve behandeling is om de poten van je kip schoon te maken door ze te weken in een badje met een hoeveelheid dettol. Smeer na het weken wat vaseline of uierzalf over de poten en wikkel ze in met dunne reepjes stof. De stof blijft plakken en zo kan de vaseline goed intrekken. Smeer indien gewenst ook bovenop de stof nog een dikke laag vaseline. Laat het goedje drie à vier dagen zitten.

Bumblefoot

De engelse term ‘Bumblefoot‘ wordt ook hier gebruikt. Het gaan om een bacteriële infectie aan de onderkant van de poot en is het vaakst voorkomend bij zwaardere rassen. Deze infectie ontstaat meestal door een snijwondje onderaan de voet, waar bacteriën zoals Stafylokokken, hun weg naar binnen kunenn vinden. Dit leidt tot een pijnlijk abces, gevuld met pus.

Kippen krabben constant in de aarde van de kippenren, en kunnen zich gemakkelijk snijden aan steentjes of takken. Dat is de reden waarom bumblefoot niet zo ongebruikelijk is. Een snelle behandeling is nodig, het gaat niet vanzelf weg, de infectie zal zich alleen maar verder verspreiden.

Een behandeling van bumblefoot kan alleen door het geïnfecteerde gedeelte te verwijderen. Dit laat je best door een dierenarts doen, al kan je zelf ook aan de slag als de infectie nog niet te ver gevorderd is. In een zeer vroeg stadium kan een antibacteriële spray helpen.

Jicht

Jicht is een complexe vorm van artritis en een teken van nierdisfunctie. Sommige symptomen van jicht kunnen op bumblefoot lijken. Er is zwelling en misvorming te zien aan de kippenpoot, dus hoe kun je bepalen of het om bumblefoot of jicht gaat?

Bumblefoot is een enkele zweer aan de onderkant van de poot en treft meestal slechts één voet. Jicht kan beide poten aantasten en je zal meerdere zweren, zelfs tussen de tenen, bij je kip spotten.

Er is geen zekere remedie voor jicht, in tegenstelling tot bumblefoot, dus raadpleeg je dierenarts.

Verzuurde Krop of Kropverstopping

Problemen met de krop komen vrij vaak voor bij kippen, maar zijn meestal eenvoudig te genezen als ze op tijd worden behandeld. De twee vaakst voorkomende problemen zijn harde (of verstopte) krop en verzuurde krop. Laten we eerst eens kijken wat de krop van een kip is.

Wat is de Krop?

De krop van een kip is een klein zakje dat het voedsel opslaat voordat het naar de maag gaat. Het zorgt ervoor dat de kip meer kan eten dan de maag in één keer kan verwerken, en voorkomt dat de kip zich overeet. Het is normaal dat kippen een volle krop hebben na het eten, maar als hun krop vol is als ze wakker worden, is er reden om dit nader te bekijken.

Verzuurde Krop

Verzuurde krop, of candidiasis, is een schimmelinfectie van de krop van de kip. Gistorganismen richten zich meestal op kippen met een zwakker immuunsysteem, zoals babykuikens, oudere kippen of kippen met een onderliggende aandoening. 

Het meest kenmerkende symptoom van verzuurde krop is de ontwikkeling van witte vlekken in de mond en luchtopening van een kip. Ernstige infecties kunnen dodelijk zijn voor kippen en het is essentieel om zo snel mogelijk te beginnen met de behandeling met antischimmel middelen. Mildere gevallen kunnen worden aangepakt door appelciderazijn aan het drinkwater toe te voegen.

Harde of Verstopte Krop

Wanneer de krop verstopt raakt door kippenvoer of na inname van iets onverteerbaars, krijgt je kip deze niet meer leeg van de ene op de andere dag. Doordat voedsel lang in de krop blijft zitten, is het een perfecte voedingsbodem voor de Candida gist om zich te ontwikkelen. Daarom is harde krop een veelvoorkomende voorbode van verzuurde krop.

Als je ziet dat er voedsel in de keel van je kip blijft steken, probeer het voer dan naar de krop te laten glijden door wat olijfolie in de bek van je kip te druppelen. Je kan helpen met het eten naar de krop te laten glijden door zachtjes de nek van de kip te masseren. Als dit niet helpt, raadpleeg dan een dierenarts. Prik nooit met een pincet in de snavel of keel van uw kip!

Parasieten

Verschillende parasieten zoals luizen en bloedluis zijn dol op kippen en dat is een grote frustratie bij veel kippenhouders. Het is moeilijk om parasieten helemaal weg te houden bij het kippenhok, maar je kan het ze wel zo moeilijk mogelijk maken. Vele kippenhouders maken daarom de overstap van een traditioneel houten kippenhok, naar een veel gemakkelijker schoon te maken kunststof hok. Het bekendste voorbeeld van zo’n anti-bloedluis hok is de Omlet Eglu Cube.

Veelvoorkomende parasieten gevonden op kippen:

• Luizen
• Bloedluis (Mijten)
• Schurft

Veerluizen

Pluimveeluis, of veerluis, is anders dan de ‘gewone’ hoofdluis die we kennen van kinderen op school; ze variëren van geel tot bruin. Ze verspreiden zich door nauw contact tussen vogels en voeden zich met afgestorven huidcellen buiten het lichaam van de kip. 

De kippen krijgen jeuk en voelen zich ongemakkelijk. Hoe behandel je kippenluizen? De makkelijkste manier, en ook een preventieve methode, is om je kippen een stofbad te geven met daarin tuinaarde en bouwzand. Voor ernstigere plagen gebruik je best producten op basis van pyrethrine, verkrijgbaar bij de dierenspeciaalzaak. Gebruik nooit luizenshampoos die voor mensen zijn gemaakt omdat deze schadelijk zijn voor uw kippen.

Bloedluizen (Mijten)

Bloedluizen is eigenlijk een foute benaming, want het zijn geen luizen, maar mijten. Ze zuigen het bloed van hun gastheer en kunnen, indien onbehandeld, ernstige gezondheidsproblemen bij kippen veroorzaken. Overdag zal je de bloedluizen niet zien, ze verbergen zich in de hoekjes en kantjes van het hok. ’s Nachts komen ze tevoorschijn, eens de kippen op stok zitten, om zich vol te eten en erna verbergen ze zich opnieuw.

Een goede manier om ze zien of je bloedluis in het hok hebt, is door met je hand onder de zitstok te wrijven. Zie je een bloederige smeer op je hand, dan heb je bloedluizen. Als uw kippen regelmatig stofbaden nemen, helpt dat hen mijtvrij te houden. Preventief Exzolt aan het drinkwater toevoegen (te verkrijgen bij de dierenarts) is een dure maar effectieve behandeling.

Bloedluizen komen vaker voor in warme klimaten of in de zomer. In de winter zijn ze minder actief, maar dat wil niet zeggen dat ze er niet zijn. Ze gedijen goed in kippenhokken, verstoppen zich dagelijks en eten ’s nachts.

Schurftmijt

We hadden het al eerder over de schurftmijt, die zich tussen de schubben op de poten van een kip verstopt. Deze mijten zorgen voor kalkpoten bij kippen, een aandoening die gemakkelijk te behandelen is, maar in extreme vormen kan leiden tot misvorming van de poten.

Kannibalisme

Dit is waarschijnlijk het meest verontrustende probleem als je kippen houdt. Helaas is het niet zo ongebruikelijk dat kippen andere toomgenoten tot de dood pikken om dan al dan niet op te eten. Er zijn verschillende methodes om te voorkomen dat uw kippen overgaan in agressief gedrag of kannibalisme.

• Eten. Het is geen goed idee om je kippen kippenvlees te voeren, rauw of gekookt. Houd ze ook uit de buurt van eieren of eierschalen.
• Entertainment. Probeer je kippen zo veel mogelijk bezig te houden. Zorg voor stofbaden (genoeg voor de hele toom), leer ze dingen (kippen kunnen heel intelligent zijn), laat ze werken voor snacks door een koolpiñata op te hangen of koop kippenspeeltjes zoals een schommel, een ladder, speelballen,…
• Zoek de pestkop in de toom. Sommige kippen kunnen echte pestkoppen zijn, of erger, kunnen andere kippen dood pikken. Hou je kippen, en zeker de pestkop, in de gaten. Als het uit de hand loopt, scheid de pestkop dan van de toom. Houd ze een tijdje uit elkaar en introduceer de pestkop opnieuw in de toom. Als het pesten weer begint, doe dan hetzelfde maar voor een langere periode. Op die manier zal de pestkop uiteindelijk zijn plaats in de pikorde verliezen en (hopelijk) kalmeren.

Oogproblemen

Vuil, bacteriën of wondjes kunnen oogproblemen veroorzaken. Kippen scharrelen een hele dag rond, ze schrapen hun poten in de aarde op zoek naar insecten en ander lekkers. Het is dus niet zo ongewoon dat ze af en toe iets in hun oog krijgen zoals kleine steentjes, zand of vuil. 

Voorkomen is moeilijk, omdat het graven in de aarde normaal kippengedrag is. Merk je echter dat hun oog er troebel uitziet, of dat er kleine belletjes ontstaan, dan is het best om op onderzoek te gaan. Neem bij twijfel contact op met een dierenarts.

Windeieren of Vreemd Gevormde Eieren

Vreemd gevormde eieren of windeieren zijn gekende problemen bij pluimveehouders. De eieren hebben een vreemde vorm, rare textuur, of zo goed als geen schaal. Misvormde eieren zijn geen probleem als de schaal dik genoeg is, je kan ze gewoon eten. Waarschijnlijk zal je kip snel weer gewone eieren leggen. Eieren met een zachte schaal, windeieren genoemd, kunnen een groter vormen.

Waarom Legt een Kip Windeieren?

1. Leeftijd
2. Ondervoeding
3. Calciumtekort
4. Stress

Ten eerste leggen oudere hennen vaker eieren met een zachte schaal. Daar kan je niet veel aan doen, behalve misschien hun voeding aanpassen. Maar voor jonge hennen kan het leggen van eieren met een zachte schaal wijzen op ondervoeding of een gebrek aan calcium. Windeieren kunnen ook een teken zijn van stress door warm weer of een hittegolf.

Het grootste gevaar van windeieren is dat het ei kan breken vlak na de leg en dan zal worden opgegeten door de hen. Kippen die hun eigen eieren opeten zijn een groot probleem, want dit is een gewoonte die je heel moeilijk afgeleerd krijgt.

Hoe Voorkom ik Windeieren?

In de meeste gevallen is het leggen van windeieren eenvoudig op te lossen door de voeding van uw kip te veranderen.

1. Zorg voor voedsel met een hoog calciumgehalte
2. Geef geplette oesterschelpen of geplette eierschalen
3. Vermijd voedsel dat de inname van calcium verhindert, zoals citrusvruchten, spinazie, bietengranen,…
4. Zorg voor schoon water

Kan je Windeieren Eten?

Neen. Je eet best geen eieren met een zachte schaal.

Het doel van eierschalen is om bacteriën buiten het ei te houden. Een zachte schaal geeft je geen garantie dat het ei gezond en veilig is om te eten. Gooi eieren met een zachte schaal weg.

Plakkende Uitwerpselen bij Kuikens

Pasty butt, of pasty vent, is de engelse term voor een typisch verschijnsel bij heel jonge kuikens. De uitwerpselen blijven plakken aan de cloaca opening, waardoor volgende stoelgang niet meer kan passeren.

Hou kuikens altijd in de gaten, want, hoewel gemakkelijk te behandelen, kan pasty butt dodelijk zijn als het niet wordt behandeld.

Hoe Pasty Butt herkennen?

Het is gemakkelijk om plakkerige stoelgang te herkennen. Draai het kuikentje om en controleer het gebied direct onder de staart. Als je opgedroogde uitwerpselen ziet, heeft het kuiken last van pasty butt.

Hoe te Behandelen?

Bevochtig een wattenstaafje met heet water om de opgedroogde poep weg te vegen en de cloaca vrij te maken. Als dat niet voldoende is, knip dan voorzichtig wat van de uitwerpselen af ​​met een klein schaartje. Wees extra voorzichtig.

Wormen

Het is niet altijd gemakkelijk om te zien of je kip last heeft van parasitaire wormen. Symptomen zijn: abnormale uitwerpselen (diarree), wormen in eieren, wormen in uitwerpselen, naar lucht happen , wormen in de keel en ernstige gevallen leiden tot gewichtsverlies.

Een schone en hygiënische omgeving helpt om een ​​wormplaag weg te houden je toom.

Coccidiose

Coccidiose (Cocci) is een vaak voorkomende ziekte bij kippen die in korte tijd een groot deel van uw toom kan uitroeien. Het is één van de ziekten waarvan elke kippeneigenaar het bestaan moet kennen, aangezien snel handelen cruciaal is in geval van een infectie.

Symptomen van Coccidiose

Het meest herkenbare en gekende symptoom van Cocci is bloed in de uitwerpselen van de kip. Het probleem is dat kippen regelmatig bloed in hun uitwerpselen hebben, wat dus helemaal niet uitzonderlijk is en ook niet gevaarlijk hoeft te zijn.

Wees vooral waakzaam wanneer je bloed in de uitwerpselen opmerkt met volgende symptomen:

• Onverzorgde veren
• Zwak, lethargisch gedrag
• Diarree en uitdroging
• Bleke huid, kam en lellen
• Gewichtsverlies en weigeren te eten
• Geen (of minder) eieren leggen
• Hangende, doffe of glazige ogen

Echter, de enige manier om zeker te zijn of je te maken hebt met Coccidiose is door de uitwerpselen van de kip te laten controleren door een dierenarts.

Behandeling van Cocci

De meest gebruikelijke behandeling voor coccidiose is medicatie met het actieve ingrediënt Amprolium. Het is een chemische verbinding die vitamine B1 (thiamine) nabootst en voorkomt dat de parasiet koolhydraten synthetiseert , zodat het zich niet kan vermenigvuldigen en sterft. Vraag steeds raad aan een dierenarts.

Indien Cocci niet behandeld wordt, is het dodelijk voor je kippen. Je kan je kippen ook preventief vaccineren tegen Coccidiosis.

Conclusie

Wil je meer te weten komen over vaak voorkomende ziektes, kwaaltjes of gezondheidproblemen bij kippen? Raadpleeg onze ‘Gezondheid‘ pagina en lees er alles over.