Kuikens Grootbrengen: Complete Gids
Het opvoeden van speelse kuikentjes is niet zo moeilijk als je de ins en outs kent.
We begeleiden je door het proces!
Kuikens Uitbroeden
Allereerst moet je uiteraard kuikens hebben.
Je kan bevruchte eieren zelf uitbroeden met behulp van een broedmachine of je kan de kuikens laten uitbroeden door een broedse hen.
Een andere optie is om kuikens te kopen:
- lokaal, in uw buurt, tijdens de lente
- van een kleine boerderij, broederij of kweker
De opfokkooi installeren
Allereerst moet je je opfokkooi/brooder installeren. Je kan de kuikens niet zomaar bij de volwassen dieren in het hok plaatsen, ze hebben een schone en veilige omgeving nodig om op te groeien. Je kan verschillende materialen gebruiken om zelf een opfokkooi te maken, of je kan er eentje kopen.
Bereid de opfokkooi voor vooraleer de kuikens arriveren. Zo ben je zeker dat de brooder de perfecte warme heeft voor de tijdelijke bewoners toekomen.
Een goede opfokkooi heeft de volgende items nodig:
- een container/kastje waar de kuikens in zullen rondlopen (kan van alles zijn, zoals karton, hout of plastic)
- een warmtelamp en een thermometer (of alternatieve verwarmers)
- drink en voederbak voor kuikens
- schoon strooisel
De opfokkooi
Je hebt een kast/container nodig om te voorkomen dat je kuikens vrij rondlopen. Er zijn commerciële brooders beschikbaar, maar je kunt creatief zijn met allerlei soorten materialen, zoals karton, plastic bakjes, of je eigen houten broedmachine maken.
Kuikens hebben niet zoveel ruimte nodig als volwassen kippen. De opfokkooi moet ongeveer een kwart vierkante meter per kuiken groot zijn, maar zoals altijd geldt, hoe meer ruimte hoe beter. Hou er rekening mee dat kuikens vrij snel groeien, dus ze hebben wat ruimte nodig.
Een warmtelamp en een thermometer
Kuikens kunnen hun lichaamstemperatuur nog niet reguleren, dus hebben ze externe warmte nodig.
Zorg voor een rode warmtelamp!
Traditionele witte lampen houden hen wakker en onrustig, wat resulteert in stress en ongewenst gedrag. De kuikens kunnen elkaar beginnen pikken en het teveel aan licht zal hun groei beïnvloeden.
Een rode lamp houdt de kuikens kalm. Gebruik bij voorkeur geen lampen met tefloncoating, omdat dit giftig kan zijn voor kuikens. Plaats een thermometer onder de lamp zodat je te allen tijde de temperatuur kan opvolgen.
Alternatieve warmtebronnen
Een warmtelamp is goedkoop, maar verbruikt veel stroom en kan gevaarlijk zijn. Een veiliger alternatief is het gebruik van stralingswarmte.
Je hebt een aantal opties:
- verstelbare verwarmingsplaten voor kuikens
- een commerciële brooder, met reeds geïnstalleerde warmte elementen
- maak je eigen verwarmingsmatras voor de opfokkooi
Als je het leuk vindt om zelf dingen te maken, kun je een low-budget Mama Heating Pad (MHP) bouwen. Google gerust. Kort uitgelegd is een Mama Heating Pad een rooster dat je heel laag bij de grond plaatst, waar je een verwarmingskussen of deken op bevestigt. Leg er wat bescherming bovenop, zoals eenvoudig karton.
Water
Kuikens hebben altijd vers en schoon water nodig. Ze zullen erin vallen en morsen, dus zorg ervoor dat je het regelmatig vervangt. Plaats het water niet te dicht bij de verwarming.
Als ze zich comfortabel voelen onder de warmtelamp, zullen ze er graag van weglopen naar koudere plekken om te drinken. Kuikens zijn niet erg slim, zorg er dus voor dat ze niet kunnen verdrinken in de waterbak. Er bestaan speciale (ondiepe) waterbakken voor kuikens.
Opgelet voor uitdroging
Wanneer je nieuwe kuikentjes arriveren, zorg er dan voor dat ze onmiddellijk toegang hebben tot water, want ze zullen waarschijnlijk grote dorst hebben. Doe wat water in het dopje van een pet fles, en doop hun snavel in het water. Op die manier leer je ze drinken en is de eerste grootste dorst verdwenen.
Vlak voor het uitkomen nemen kuikens de eidooierzak in hun lichaam op via de navel. Sommige kuikens zullen uitkomen zonder dat deze volledig geabsorbeerd is. Knip het daarom niet af, het kuiken zal de stoffen nog steeds absorberen. Deze dooier bevat essentiële voedingsstoffen en antilichamen voor de eerste twee dagen na het uitkomen.
Eten
Kuikens kunnen snel een zooitje maken van hun etensbak en poepen erin. Ze zullen aan de voederbak krabben en vuil oppikken terwijl ze gemorst voedsel buiten de voerbak proberen op te eten.
Om dit zo veel mogelijk te voorkomen gebruik je best een specifieke voerbak voor kuikens zoals deze plastic rode voerbakken. Kuikens worden aangetrokken door de kleur rood en de voerbakken hebben precies de juiste maat voor ze.
Kuikens hebben specifieke voeding nodig die aan al hun behoeften voldoet. Startvoer bevat alle voedingsstoffen die ze nodig hebben om uit te groeien tot een gezonde en sterke kip. Sommige starterskruimels of startersmeel bevatten medicijnen tegen coccidiose , een parasitaire ziekte. De medicatie is bedoeld als preventie en niet als remedie, dus zorg ervoor dat alles zo schoon mogelijk blijft.
Last but not least, zorg ervoor dat ze wat grit hebben . Kuikens hebben geen tanden en kunnen niet op hun eten kauwen. Ze hebben het grit nodig om het voedsel naar binnen te krijgen en een goede spijsvertering te garanderen.
De temperatuur in de opfokkooi
Kuikens zullen de externe warmtelamp gebruiken om hun temperatuur te regelen. Als ze het koud hebben, zullen ze richting de warmtelamp bewegen en hebben ze het te warm, dan zullen ze verder van de lamp af staan.
Het grootbrengen van kuikens is voor het grootste deel van de tijd observeren. Wat de thermometer ook zegt, hun gedrag zal je wegwijs maken en zeggen hoe het staat met de temperatuur in de opfokkooi. Een algemene regel is dat er voldoende warme en koude plekken moeten zijn waar de kuikens kunnen rondhangen.
Als de kuikens arriveren, moet de temperatuur in de broedmachine onder de lamp rond de 35°C zijn. Verlaag vervolgens elke week de temperatuur met 2 graden, tot 25°C en totze veren hebben. Het duurt ongeveer 5 tot 8 weken vooraleer de kuikens hun veren hebben en niet meer zo gevoelig zijn aan de koude.
Bodembedekking in de opfokkooi
Er zijn veel bodembedekking opties beschikbaar, maar zorg ervoor dat je nooit een krant als beddengoed gebruikt . Door glibberige materialen te gebruiken kunnen spreidpoten ontstaan.
Enkele goede materialen zijn:
- houtkrullen
- stro of hooi
- bouwzand (rivierzand)
Houtkrullen zijn een gemakkelijke oplossing. Zorg ervoor dat ze onbehandeld zijn. Het enige probleem met houtkrullen is dat het niet veel tijd zal kosten voordat je ze in hun water en in hun eten zal vinden.
Bouwzand is goed voor hun pootjes en brengt een lager risico op bacteriële ziekten met zich mee. Het is ook ideaal voor hen om te leren stofbaden. Een probleem met zand is dat het heet kan worden onder een warmtelamp, denk maar aan een strandwandelin op blote voeten in warme temperaturen. Zand is ook nat als je het koopt, je moet het eerst drogen voor je het in de opfokkooi kan leggen.
Stro en hooi zijn natuurlijke oplossingen die ook composteren. Het nadeel van stro is dat het de poep en plas niet zo goed opneemt als de andere oplossingen. Het absorbeert dus een pak minder.
Naar buiten
Als de kuikens ongeveer twee à drie weken oud zijn, kunnen ze al eventjes korte tijd naar buiten. Zorg ervoor dat het niet te winderig is en dat de temperatuur boven de 20°C is.
Zorg ervoor dat de kuikens beschermd zitten, veilig voor roofvogels. Een konijnenkooi kan hier dienen, of een andere afgesloten ruimte. Zorg ervoor dat je ze altijd in de gaten houdt, want ze kunnen ontsnappen.
Na 4 weken kan je een slaapplaats in de opfokkooi plaatsen zodat ze gewend geraken aan het slapen op een zitstok. Plaats de stok ongeveer 4 centimeter boven de oppervlakte en zorg ervoor dat je hem niet recht onder de warmtelamp plaatst.
Als de kuikens ongeveer 6 weken oud zijn, hebben ze de meeste van hun veren en kunnen ze naar het grote kippenhok verhuizen. Hieraan zullen ze wat moeten wennen. Ze beseffen niet dat dit hun nieuwe thuis is en zullen flink piepen om aandacht en hulp. Na een dag of twee zijn ze gewend aan hun nieuwe omgeving.
Buiten kunnen ze net als de andere kippen behandeld worden en genieten van hun omgeving. Kippen beginnen eieren te leggen als ze ongeveer zes maanden oud zijn.
Opletten voor plakkende uitwerpselen
Uitwerpselen van kleine kuikens kunnen onder hun staart blijven steken, verstopt raken en opdrogen. Dit kan de cloaca blokkeren en voorkomen dat het kuiken nog uitwerpselen passeert. Dit wordt ‘Pasty Butt’ of ‘Pasty Vent’ genoemd en kan dodelijk zijn als het onbehandeld blijft.
Als je babykuikens grootbrengt, zorg er dan voor dat je je kuikens elke dag inspecteert en in het begin zelfs meerdere keren per dag. Wanneerje merkt dat er plakkerige poep aan het achterste van een kuiken blijft plakken, gebruik dan een warme, natte doek om de poep te verwijderen en cloaca schoon te maken. Je kan wat plantaardige olie en warm water gebruiken om alles te wassen en schoon te maken.
Wees voorzichtig, want je kan kuikens gemakkelijk pijn doen. Zorg ervoor dat je altijd goed je handen wast om infecties te voorkomen.
Plakkerige uitwerpselen kunnen worden veroorzaakt door stress of temperaturen die te koud of te warm zijn.
Vervormingen
Een ander issue om op te letten bij opgroeiende kuikens, zijn vervormingen.
Enkele veelvoorkomende wendingen die je kan waarnemen bij babykuikens zijn:
- scheve snavel : bij kippen met een gekruiste en scheve snavel zijn de boven- en achtersnavel niet uitgelijnd. Dit wordt meestal veroorzaakt door ongelukkige genetica, maar kuikens kunnen over het algemeen overleven met deze aandoening.
- spreidpoten : kuikens met spreidpoten hebben hun pootjes naar opzij gericht in plaats van naar voren. De poten kunnen het gewicht van het kuiken niet dragen zoals normaal zou moeten. Dit kan worden veroorzaakt door een glibberige ondervloer, zoals krantenpapier. Gelukkig kan het worden behandeld door elastiekjes aan hun pootjes te bevestigen.
Gezondheid
Kuikens zijn nog jong en kwetsbaar voor virale en bacteriële infecties en parasieten . Een van de meest voorkomende is coccidiose ( cocci ), een parasitaire ziekte. Deze parasieten houden van de warme en vochtige omgeving van een opfokkooi.
Houd altijd de uitwerpselen van uw kuikens in de gaten. Als ze diarree hebben of als er bloed of slijm in de ontlasting zit, neem dit onmiddellijk serieus. Coccidiose en andere ziekten kunnen zich snel verspreiden in de opfokkooi en alle kuikens infecteren.
Houd de broedmachine altijd schoon, fris en droog om ziektes te voorkomen. Sommige startervoer wordt voorzien van additieven om coccidiose te voorkomen. Bij een infectie dient de volledige toom behandeld te worden met antibiotica.
Natuurlijk is cocci niet de enige ziekte die kan toeslaan tijdens het grootbrengen van kuikentjes. Er zijn andere ziekten zoals bronchitis, hoenderpokken, de ziekte van Marek. Houd je toom altijd in de gaten voor ongewoon gedrag.
EHBO doos
Als je kuikentjes grootbrengt, is er geen tijd te verliezen als er iets misgaat. Zorg dat je je EHBO-doos klaar hebt liggen.
Een EHBO-doos moet enkele verzorgingsproducten bevatten, zoals:
- verband of tape
- ontsmettingsmiddel
- zoutoplossing om wonden schoon te maken
- antibacteriele spray
- poeder tegen luizen en mijten
Een first-aid kit bevat best ook werkuitrusting, zoals latexhandschoenen, tondeuses, een hoofdlamp, wattenstaafjes en een zaklamp.
Zorg er ook voor dat je een kleine bench bij de hand hebt om bij een eventuele isolatie een kuiken gemakkelijk te isoleren van de rest.
Kuikens grootbrengen: een geweldige ervaring
Het is gewoon geweldig om je toom te zien groeien van eendagskuikens naar volwassen kippen. Met de algemene richtlijnen en tips in deze gids kun je aan de slag.
Veel plezier met het opvoeden van kuikens!