Calcium Voor Kippen: Beste Calciumbronnen En Supplementen
Kippen.be wordt gesteund door z’n lezers. Wanneer je via onze links een aankoop doet, kunnen we hierop een commissie verdienen. Meer informatie hierover op onze ‘Privacybeleid‘ en ‘Disclaimer‘ pagina.
Als je kippen hebt, weet je ongetwijfeld hoe belangrijk calcium is, vooral voor legkippen. Voldoende calciuminname resulteert in meer eieren en sterkere eierschalen. Calcium geven aan je kippen is echter meer dan alleen goed voor de productie van en de kwaliteit van de eierschalen.
We gaan dieper in op waarom kippen calcium nodig hebben en de effecten ervan op het lichaam. We bekijken de beste calciumbronnen voor kippen en bespreken de risico’s van calciumtekorten en -overschotten.
Hier zijn de belangrijkste weetjes:
- Legkippen hebben ongeveer 4 tot 5 gram calcium per dag nodig
- Kippen hebben ook nood aan vitamine D om deze calcium te gebruiken
- Te veel calcium kan gevaarlijk zijn
- Geef calcium best in een aparte voerbak
- Oesterschelpen zijn een goede bron van calcium
- Grof gemalen calciumsupplementen zijn beter dan fijngemalen supplementen
Laten we nu eerst kijken hoeveel calcium legkippen nodig hebben. Het is veel!
Hoeveel Calcium Hebben Kippen Nodig?
Leghennen hebben eens ze aan de leg zijn dagelijks 4-5g calcium nodig .
De exacte hoeveelheid benodigde calcium is afhankelijk van leeftijd, geslacht, ras en de fase van de legcyclus:
Type kip | Leeftijd | Beste Hoeveelheid Calcium |
---|---|---|
Pas uitgekomen kuikens | 0-4 weken | 1 g/dag |
Jonge kuikens | 5-9 weken | 0.95 g/dag |
Kuikens | 10-16 weken | 0.9 g/dag |
Hennen voor ze leggen | week 16/17 tot het 1ste ei | 2.2 – 2.5 g/dag |
Volwassen leghen | 26 – 45 weken | 3.7 – 4.0 g/dag |
Volwassen leghen – Legpiek voorbij | 45+ weken | 3.7 – 4.7 g/dag |
Vleeskippen (broilers) | > 16 weken | 1.0 – 1.5 g/dag |
Volwassen hanen | > 16 weken | 1.0 g/dag |
Dit is het dubbele van de hoeveelheid die kippen vroeger volgens ons nodig hadden (aan het begin van de 20e eeuw was de algemene consensus dat leghennen 2,27 mg calcium per dag moesten krijgen).
Jonge hennen en hanen hebben een lagere calciumbehoefte dan leghennen omdat ze geen eieren produceren.
Laten we even verduidelijken waarom kippen calcium nodig hebben, aangezien calcium verschillende cruciale rollen speelt in hun lichaam.
Waarom is Calcium Belangrijk voor Kippen?
Calcium is essentieel voor kippen omdat het van groot belang is voor de productie van eieren. Daarnaast reguleert het de hartslag en de bloedstolling, bevordert het een gezond zenuwstelsel, ondersteunt groei en ontwikkeling, verhoogt de botsterkte, activeert spijsverteringsenzymen en reguleert de pH van het lichaam. Calcium metaboliseert ook andere mineralen, zoals fosfor.
Calcium beïnvloedt de hormoonproductie en beïnvloedt daarmee de voortplanting (cruciaal voor de productie van eieren). Bovendien reguleert calcium spierspasmen, wat helpt bij het legproces en essentieel is voor de vorming van eierschalen.
Calcium- en Eierproductie
Om elke 24 tot 48 uur een ei te produceren (de gemiddelde productiesnelheid voor de meeste legkippen) is voldoende calcium nodig. Dit komt omdat calcium het hoofdbestanddeel van de eierschaal is .
Maar waar komt al die calcium vandaan? Wel, dat is simpel: voor kippen zijn er twee bronnen van calcium. De ene bron is hun voeding en de andere is… hun botten.
Wanneer de hen via haar voeding onvoldoende calcium binnenkrijgt, zal ze calcium uit haar botten onttrekken. Als dit een keer éénmalig of zeer sporadish voorvalt, is er geen probleem.
Als de voeding echter consequent een tekort aan calcium geeft, zal de kip calcium uit de botten blijven gebruiken. Zodra het calciumgehalte in de botten een bepaald lager niveau bereikt, neemt de eierproductie af om uiteindelijk te stoppen. Een tekort aan calcium leidt ook tot gezondheidsproblemen, zoals osteoporose en een verhoogd risico op verwondingen.
Calcium Alleen is Niet Voldoende voor Kippen
Calcium is essentieel voor de gezondheid en de productie van eieren. Calcium alleen is echter niet voldoende. Het gebruik en opname van calcium is afhankelijk van twee andere voedingsstoffen: fosfor en vitamine D.
Fosfor is een essentieel mineraal dat kippen nodig hebben voor sterke botten en verschillende lichaamsfuncties. Het is ook van vitaal belang voor het metaboliseren van calcium. Calcium en fosfor binden, en wanneer een van hen een tekort heeft, kan de andere niet goed worden gebruikt.
Het goede nieuws is dat het in theorie bijna onmogelijk is dat kippen een tekort aan fosfor hebben. Fosfor is rijkelijk aanwezig in granen, de basis van elk kwalitatief kippenvoer.
De andere voedingsstof, vitamine D, is een in vet oplosbare vitamine die het calcium- en fosformetabolisme beïnvloedt. Om nauwkeuriger te zijn, reguleert vitamine D de hoeveelheid calcium die uit de botten in de bloedbaan vrijkomt.
Hoeveel Calciumsupplement Hebben Kippen Nodig?
De hoeveelheid calcium die een kip nodig heeft hangt af van leeftijd, geslacht, ras en de fase van de legcyclus. Fijne calciumdeeltjes zijn 0-2 mm en grofkorrelige calciumdeeltjes zijn 2-4 mm.
Het is een goede gewoonte om grotere deeltjes calcium, zoals kalksteen, aan het dieet van leghennen toe te voegen voor ze beginnen met leggen. Dit bouwt de calciumreservoirs op in hun medullaire botten. Het eerder introduceren van grotere calciumdeeltjes vereenvoudigt de overgang naar calciumrijke diëten wanneer de eierlegging maximaal is.
Nadat de leg is begonnen, zou de grootte van de deeltjes geleidelijk moeten toenemen totdat het aandeel ongeveer 75% van het totale calcium aan het einde van de leg is.
Wat zijn Goede Natuurlijke Calciumbronnen voor Kippen?
De beste natuurlijke calciumbronnen voor kip zijn:
- Oesterschelpen: Oesterschelpen zijn het meest gebruikte calciumsupplement. Het bevat 36-38% calcium en is gemakkelijk opneembaar. De deeltjesgrootte van de oesterschelpen is een belangrijk kenmerk – ze moeten klein genoeg zijn om gemakkelijk gegeten te worden, maar groot genoeg om enige tijd in het spijsverteringskanaal te blijven (hoe meer tijd ze daar doorbrengen, hoe meer calcium het lichaam absorbeert) . Idealiter zouden de deeltjes zo groot moeten zijn als een erwt. Oesterschelpen en zeeschelpen zijn uitstekende oplosbare calciumbronnen met een lage microbiologische verontreiniging.
- Kalksteen: Een andere uitstekende bron van calcium is kalksteen (calciumcarbonaat). Het is minder goed opneembaar dan oesterschelpen (het reist snel door het spijsverteringsstelsel) maar ook goedkoper. Donkere kalksteen is over het algemeen ouder en bevat meer onzuiverheden (zoals magnesium).
- Diatomeeënaarde: Diatomeeënaarde of witte aarde is gemaakt van versteende algen en is rijk aan calcium. Het wordt ook gebruikt als een natuurlijke ontwormer.
- Beendermeel: Beendermeel wordt gemaakt door de botten van geslachte dieren te aarden en is een rijke bron van calcium. Er is ook een alternatief: een vismeel. Hou er rekening mee dat de eieren een duidelijke visgeur kunnen hebben bij gebruik van vismeel.
Blijf liever uit de buurt van dolomietkalksteen en andere slechte calciumbronnen.
Wat zijn Slechte Calciumbronnen voor Kippen?
Nu we de beste natuurlijke calciumbronnen voor kippen hebben behandeld, laten we een paar woorden zeggen over de minst geschikte bronnen. Weten wat je niet moet geven, kan net zo belangrijk zijn.
- Melk: We weten dat melk boordevol calcium zit. Het is dan ook niet meer dan logisch dat je je afvraagt of het goed is om melk aan kippen te geven. Het antwoord is nee. Melk maakt geen deel uit van het natuurlijke dieet van de kip en kan diarree veroorzaken. Hetzelfde geldt voor yoghurt of andere zuivelproducten.
- Rauwe eierschalen: Rauwe eierschalen zijn om twee redenen een slecht idee. Ten eerste kunnen ze besmet zijn met salmonella en infecties veroorzaken. Ten tweede kan het voeren van rauwe eierschalen aan je kip ervoor zorgen dat ze hun eigen eieren beginnen eten, een moeilijk af te leren gewoonte.
- Dolomietkalksteen: Een andere slechte bron van calcium is dolomietkalksteen. In tegenstelling tot kalksteen (calciumcarbonaat) bevat dolomiet (calciummagnesiumcarbonaat) tot 10% magnesium. Magnesium concurreert met calcium en verstoort het gebruik ervan.
- Landbouwkalksteen: voer geen kalksteen aan kippen die bedoeld is als bodembemesting.
Risico’s van Calciumtekort
Zoals we al zeiden, wanneer het dieet calcium mist, gebruikt de kip zijn reserves. Het effect is nadelig en resulteert in broze eierschalen, windeieren, verminderde eierproductie, vreemd gevormde eieren en dystokie of eierretentie.
De calciumdaling in de botten verhoogt het risico op osteoporose en letsel (botbreuken) en kan bot- en gewrichtsmisvormingen veroorzaken. Vervolgens ontwikkelen de kippen kreupelheid en zwakte en ervaren ze verlies van coördinatie.
Risico’s van een Teveel aan Calcium
Problemen veroorzaakt door overtollige hoeveelheden calcium zijn zeldzamer dan problemen veroorzaakt door calciumtekorten. Calciumoverschot is echter nog steeds mogelijk. De wetenschappelijke naam voor extra calcium in het lichaam is hypercalciëmie.
Hypercalciëmie is een gevaarlijke aandoening. Wanneer er extra calcium in het lichaam aanwezig is, proberen de nieren het overschot te elimineren. Terwijl het wordt geëlimineerd, zet calcium zich echter af en verkalkt het de nieren (met mogelijk levensbedreigende schade tot gevolg). Het kan ook leiden tot leverbeschadiging.
Kippen die voedsel met een te hoog calciumgehalte consumeren, produceren verfrommelde eieren (de eierschaal is ongelijkmatig vanwege de zware kalkafzettingen).
Wanneer Extra Calcium Geven aan je Kip
Als je kippen minder goed leggen of abnormaal gevormde eieren leggen met een dunne schaal, maar verder gezond zijn, kunnen ze last hebben van calciumtekorten.
Zeker wanneer je voer geeft dat zowel geschikt is voor hanen als hennen, moet je toegang geven aan een extra calciumbron, aangezien er in dit voer een lagere hoeveelheid calcium zit. Doe je dit niet, dan is de kans groot dat ze niet genoeg calcium in binnen krijgen om te blijven leggen.
Er zijn echter andere redenen waarom het leggen van eieren kan worden beïnvloed wanneer de hennen geen extra calcium nodig hebben:
- Het is heel gebruikelijk dat jonge kippen aan het begin van de leg kleinere eieren met een dunne schaal leggen vanwege hun onvolgroeide schaalklieren
- de kippen kunnen last hebben van infectieuze bronchitis, een veel voorkomende virale ziekte waarvan bekend is dat deze de eierschalen aantast
- de kippen kunnen last hebben van stress; dat komt vaak voor als ze niet genoeg ruimte hebben, als er gepest wordt of als je een agressieve haan in de toom hebt
- ze kunnen last hebben van hittestress en het is gewoon te warm voor om te leggen
- ze kunnen last hebben van vitamine D-tekorten als gevolg van gebrek aan zonlicht of een onjuist dieet
- soms worden ze gewoon ouder en dan hoort het bij de natuur
Een terugkerende discussie is wat te doen om kippen die in de rui zijn te ondersteunen. Kippen hebben dan grote hoeveelheden eiwitten nodig om nieuwe veren aan te maken, maar ze hebben ook calcium nodig. Ook als ze tijdens de rui geen eieren leggen, is het een goed idee om ze een extra bakje calcium te geven zodat ze een vrije keuze hebben.
Commerciële Calciumsupplementen
Er zijn veel commerciële calciumsupplementen op de markt. Idealiter wil je een grofkorrelige calciummix, die meer dan 35% calcium bevat en opneembaar is.
Alle supplementen zijn een mix van fijn calcium en grofkorrelige deeltjes. De meeste supplementen worden geadverteerd alsof het pure oesterschelpen zijn, maar in werkelijkheid bevatten ze weinig tot geen oesterschelpen.
Voor leghennen die hun hoogtepunt in de legperiode doormaken, wil je voldoende grofkorrelige deeltjes ter grootte van een erwt. Hoe meer tijd de calciumdeeltjes in het spijsverteringskanaal doorbrengen, hoe meer calcium het lichaam van de kip kan opnemen. Een onderscheid kan je maken voor kleine rassen of krielkippen, zij kunnen best een kleinere korrel eten.
Conclusie
Calcium is een essentieel mineraal voor kippen. Ten eerste is het van cruciaal belang voor de gezondheid en het normaal functioneren van het lichaam, en ten tweede maakt het de productie van eieren en de vorming van eierschalen mogelijk.
Hoewel de behoefte aan calcium varieert tussen rassen, geslachten en leeftijdsgroepen, is het essentieel om leghennen 4-5 mg calcium per dag te geven. Het dieet moet ook rijk zijn aan fosfor en vitamine D om een goed gebruik van calcium te garanderen.
Onthoud ten slotte dat zowel calciumgebrek als overtollig calcium schadelijk zijn. Raadpleeg een dierenarts als u niet zeker weet hoeveel calcium uw kippen nodig hebben voor een optimale gezondheid en prestatie.